Rambler's Top100
RIA Novosti

جمهوری تاجیکستان

11/05/1387 20:29

 

استفاده از مطالب خبرگزاری «ریا نووستی» تنها با ذکر منبع مجاز است

 

جمهوری تاجیکستان در جنوب شرقی آسیای میانه واقع شده است. این کشور از طرف شرق با چین، از طرف شمال و غرب با قرقیزستان و ازبکستان و از جنوب با افغانستان هم مرز است.

وسعت تاجیکستان 143,1 هزار کیلومتر مربع و دارای ارتفاعات بلندی می باشد (بلندترین نقطه آن 7495 متر ارتفاع دارد). کمتر از 10% از خاک آن برای استفاده کشاورزی و دامپروری مناسب است (بخش فرغانه، کافرنهون و وحش). آب و هوای این کشور قاره ای است.

رودخانه ها: به ترتیب طول رودخانه آمور-پنج 921 ، زرافشان 877 ، برتنگ-مرغاب-اوکسو 528، وحش 524 و قرنه فقان 384 کیلومتر.

دریاچه ها: به ترتیب وسعت قره قول 380، سارز 79,6 زرقول 38,9 و یاشیل قول 38 کیلومتر مربع.

پایتخت: دوشنبه (0,6 میلیون نفر جمعیت) شهرهای بزرگ: خجند، کورگان تپه، کولاب و خوروگ.

این جمهوری به  استان ها سغدی، خاتلون، منطقه خودگردان بدخشان کوهستانی و مناطقی که تحت اداره جمهوری می باشند تقسیم می شود. پایتخت و هشت منطقه یک واحد استانی را تشکیل می دهند.

جمعیت تاجیکستان 7 میلیون نفر (بنا به گزارش اداره آمار جمهوری تاجیکستان) است. در سرشماری که در ژانویه سال 2000 برگزار شد در این کشور بیش از 80 قوم از جمله تاجیک 80%، ازبک 15,3%، روس 1,1%،(در مجموع اتباع روسیه 1,4%) و پراکندگی جمعیت 43,2 نفر در هر کیلومتر مربع اعلام شده است.

زبان دولتی: زبان تاجیکی، زبان مکالمه بین قومی زبان روسی است.

مذهب: بیشتر مسلمانان این کشور از اهل تسنن و بخشی هم شیعه هستند. در منطقه خودگردان بدخشان کوهستانی پیروان فرقه اسماعیلیه زندگی می کنند. کلیسا ارتدوکس روسیه نیز دایر است.

بنا به قانون اساسی نوع حکومت در تاجیکستان جمهوری است.

رییس جمهور و رییس قوه اجراییه "اماعلی رحمانوف" (6 نوامبر سال 2006 وی برای سومین دوره  متوالی به ریاست جمهوری برگزیده شد) می باشد.

قوه مقننه: مجلس عالی شامل دو بخش "مجلس ملی" (مجلس سراسری) مجلس عوام (مجلس نمایندگان) می باشد.

جشن ملی: روز 9 سپتامبر روز استقلال جمهوری نامیده شده است.

واحد پولی: سامانی(نرخ رسمی مورخ 11 اکتبرسال 2006 1$=3,38 سامانی).

عضویت در سازمان های بین المللی: عضو کشورهای مشترک المنافع، مجمع اقتصادی اورآسیا، سازمان همکاری های شانگهای و سازمان معاهده امنیت مشارکتی .

شاخص های اصلی اقتصادی کلان

 

 

2001

2002

2003

2004

2005

ژانویه-سپتامبر2006

تولید ناخالص ملی (میلیارد دلارآمریکا)

0,992

 

1,115

 

1,629

 

2,000

 

2,258

 

1,10*

رشد تولید ناخالص ملی(%)

110,2

109,1

110,2

111,3

106,7

107,6

رشد تولیدات صنعتی(%)

 

115,0

 

108,4

 

110,2

 

114,3

 

108,5

 

106,2

سطح تورم(%)

 

 

15,1

 

14,5

 

13,7

 

5,7

 

7,1

 

9,0**

سطح بیکاری(%)

 

2,3

 

2,6

 

2,4

 

2,5

 

2,2

 

2,4*

 

تبادلات تجاری

(میلیارد دلار آمریکا)

 

1339,1

 

1455,9

 

1679,2

 

2290,1

 

2238,5

 

2228,0

صادرات

(میلیارد دلار آمریکا)

 

651,6

 

736,0

 

797,9

 

914,9

 

908,7

 

1007,0

واردات

(میلیارد دلار آمریکا)

 

687,5

 

719,9

 

881,3

 

1375,2

 

1329,8

 

1221,0

نرخ سامانی نسبت به دلار آمریکا

 

2,55

 

 

3,00

 

2,96

 

2,92

 

 

3,19

 

3,39***

*   - ژانویه -ژوئن سال 2006

**    - نسبت به ماته دسامبر سال 2005

 *** -  در تاریخ 6 نوامبر سال 2006

در این جمهوری ذخایر اورانیوم، ذغال سنگ، نفت و گاز وجود دارد. همچنین این کشور از لحاظ منابع آبی بسیار غنی می باشد. بخش های مهم صنعتی عبارتند از: پنبه ، ابریشم، ریسندگی، قالی بافی، غذایی، شیمیایی، متالورژی رنگی، ماشین سازی، ساختمان سازی.

6 واحد نیروگاه برق اتمی در تاجیکستان کار می کند که قوی ترین آنها "نورک" است و همچنین یک سری هم ایستگاه های حرارتی در این کشور وجود دارد. انرژی داخلی کاملا جوابگوی نیازمندی های اقتصاد ملی تاجیکستان نمی باشد. بخش اصلی صنایع سوختی، ذغال سنگ (معدن شورآباد) است. نفت نامرغوبی در  شمال و جنوب و گاز در منطقه "وحش و "گیسار" استخراج می شود. شمال کشور با گاز ازبکستان تامین می گردد.

تاجیکستان یکی از کشورهای عمده در صنایع پنبه ای کشورهای مشترک المنافع (43% تولید پنبه الیاف نازک) می باشد. ابریشم بافی، سبزیکاری، باغداری، و تاکستان های انگور در این کشور رونق دارد.

همکاری های تجاری-اقتصادی فدراسیون روسیه با تاجیکستان

تجارت خارجی فدراسیون روسیه با جمهوری تاجیکستان

(بدون احتساب تجارت سازمان دهی نشده، بنا به آمار اداره فدرال تجارت روسیه، میلیون دلار آمریکا)

 

2003

2004

2005

پیشبینی

2006

 

روند رشد (%) نسبت به سال گذشته

2003

2004

2005

پیشبینی

2006

 

تبادلات کالا

198,6

258,9

335,0

454,3

148,4

130,3

129,2

135,6

صادرات

 

128,6

183,0

240,1

347,4

189,4

142,3

130,9

144,7

واردات

 

70,0

75,9

94,9

106,8

106,1

108,4

125,0

112,6

تراز

 

58,6

107,1

145,2

240,5

 

 

 

 

پایه همکاری های تجاری-اقتصادی روسیه با تاجیکستان بر اساس توافقنامه های بی دولتی در مورد این گونه همکاری ها (توافقنامه تجارت آزاد) مورخ 10 اکتبر سال 1992 و تعمیق همکاری های اقتصادی و توسعه روابط همگرایی مورخ 27فوریه سال 1995 می باشد.

تبادلات کالا با جمهوری تاجیکستان در سال 2005 نسبت به سال 2004 در حدود 29,2% افزایش داشته و به 335 میلیون دلار آمریکا رسیده است. صادرات با افزایشی در حدود 31% به 240,1 میلیون دلار و واردات با افزایشی در حدود 25% به 94,9 میلیون دلار بالغ شده است. در سال 2005 سهم تاجیکستان در حجم تبادلات کالای روسیه با کشورهای مشترک المنافع 0,6% بوده است.

طی ماه های ژانویه اوت سال 2006 تبادلات کالای روسیه با جمهوری تاجیکستان 338 میلیون دلار آمریکا(159,1% افزایش نسبت به سطح دوره مشابه سال قبل)رسیده است. از این مقدار 258,8 میلیون دلار صادرات (172,1%) و واردات 79,2 میلیون دلار(127,5%) می باشد. تراز مثبت تجاری 179,6 میلیون دلار محاسبه می شود.

                                                                                                                    (میلیون دلار آمریکا)

 

ژانویه-سپتامبر

2005

 

ژانویه-سپتامبر

2006

 

روند رشد(%) نسبت به دوره سال قبل

 

تبادلات کالا

212,4

338,0

159,1

صادرات

150,3

258,8

172,1

واردات

62,1

79,2

127,5

تراز

88,2

179,6

 

 

 

 

 

 

 

 

طی ماه های ژانویه-سپتامبر سال 2006 در حدود 21,9 % صادرات روسیه به تاجیکستان به محصولات معدنی؛ 15,9% ماشین، تجهیزات و وسایل نقلیه چوب؛ و 15,1% محصولات کاغذی را شامل شده است. رشد صادرات روسیه به این جمهوری به خاطر بهبود وضع اقتصادی در آن واجرای طرح های مشترک بزرگ (احداث نیروگاه آبی "سنگ توده-1" ، اجرای امور ابتدایی در مورد طرح نیروگاه آبی "روگون" و احداث مسکن) می باشد.

در ساختار واردات روسیه طی ماه های ژانویه-سپتامبر سال گذشته پارچه و محصولات آن 52,9%؛ خوار و بار و مواد خام کشاورزی و دامپروری 44,2% را به خود اختصاص می دهند.

ساختار تبادلات کالا میان روسیه و تاجیکستان(%)

 

صادرات

واردات

 

2002

2003

2004

2005

ژانویه-سپتامبر 2006

2002

2003

2004

2005

ژانویه-سپتامبر 2006

خواروبار و مواد خام کشاورزی

11,2

11,6

12,6

9,0

12,8

59,0

50,3

53,6

49,1

44,2

محصولات معدنی

11,7

9,5

14,2

23,9

21,9

 

2,2

 

 

0,3

فراورده های صنایع شیمیایی

25,2

27,1

23,0

18,6

15,9

0,6

0,5

0,4

0,5

0,4

چوب و کاغذ

10,7

10,8

11,0

16,6

15,1

36,0

 

 

0,1

0,1

پارچه و کفش

2,6

1,6

1,1

1,4

0,7

2,7

44,1

43,0

48,9

52,9

فلزات و محصولات آن

10,0

8,9

8,2

8,6

11,9

0,8

1,3

0,9

0,1

0,7

ماشین، تجهیزات و وسایل نقلیه

24,9

23,1

22,6

18,1

16,4

0,9

0,9

1,1

0,6

0,7

یکی از مراکز مهم همکاری های اصلی در زمینه انرژی و منابع آبی احداث نیروگاه آبی "سنگ توده -1" می باشد.

همکاری های بین منطقه ای

69 منطقه فدراسیون روسیه روابط تجاری-اقتصادی با جمهوری تاجیکستان دارند که 52 منطقه از آن دارای تراز مثبت تجارت خارجی است. حجم اصلی تبادلات کالا به خاطر صادرات از مناطق فدرال مرکزی، سیبری و پریولژیه می باشد که 78,6% از صادرات به تاجیکستان را به خود اختصاص می دهند.

مسکو(41,9 میلیون دلار)، استان مسکو(9,3 میلیون دلار)، منطقه آلتای(30,2 میلیون دلار)، استان اورنبورگ (25,5 میلیون دلار)، استان ایوانووا(24,9 میلیون دلار)، جمهوری باشقیری (22,6 میلیون دلار)، استان لنینگراد( 17,4 میلیون دلار)، منطقه کراسنویار(14,8 میلیون دلار)، استان چلیابنسک(14,1 میلیون دلار)، استان سوردلوف(13,9 میلیون دلار)، استان سامارا(11 میلیون دلار) و استان نیژگورود(8 میلیون دلار) بیشترین فعالیت را در این جمهوری از خود نشان می دهند.

روابط منطقه ای بر اساس توافقنامه های دوجانبه موجود انجام می شود. کلا مناطق فدراسیون روسیه 24 توافقنامه در باره همکاری های تجاری-اقتصادی با تاجیکستان امضا نموده اند.

خبرگزاری «ریا نووستی» بنا بر اطلاعات وزارت توسعه اقتصادی و بازرگانی فدراسیون روسیه

 

اخبار مرتبط
13:29 08.06.1387 کنفرانس مطبوعاتی مشترک مدویدیف و رحمان
10:31 08.06.1387 تاجیکستان شریک استراتژیکی روسیه است
11:57 06.06.1387 امضای بیانیه همکاری میان تاجیکستان و چین
14:47 01.06.1387 کمک مالی آمریکا برای تحکیم امنیتی تاجیکستان