13/01/1392 19:00
خوانندگان گرامی!
شما می توانید نظرات خود درباره این مطلب را برای ما ارسال کنید، بهترین و جالب ترین نظرات همه روزه در بخش نامه های شما منتشر می شوند.
برای نوشتن نظرات خود اینجا کلیک کنید
محتوای مطالب منتشره می تواند مغایر با مواضع «ریا نووستی» باشد
استفاده از مطالب خبرگزاری «ریا نووستی» با ذکر منبع مجاز است
"سرگی ایوانوف" (Sergey Ivanov) ویژه خبرگزاری «ریا نووستی»
رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی آغاز سال جدید شمسی اظهار داشت که مخالف مذاکره دوجانبه و مستقیم با واشنگتن نیست، اما وی تاکید کرد به نتیجه بخش بودن هر نوع گفت و گویی با این کشور خوشبین نیست.
آیت الله سید علی خامنه ای که به رسم سنت دیرینه اش در ابتدای هر سال جدید شمسی در روز 21 مارس در زیارتگاه امام هشتم شیعیان در شهر مشهد در شمال شرقی ایران سخنرانی می کند، در ارزیابی از درخواست واشنگتن برای انجام مذاکرات مستقیم و دو جانبه گفت: "منظور آمریکایی ها از مذاکرات این است که بنشینیم و حرف بزنیم تا ما نظر آنها را قبول کنیم. من به مذاکرات خوشبین نیستم، ولی مخالفتی هم ندارم."
مخالفان مذاکره با آمریکا
برداشت های مختلفی از جمله رهبر عالی جمهوری اسلامی درباره مخالفت نداشتن با انجام مذاکرات مستقیم با آمریکا شده است. اما از آنجایی که هر سیاستمداری در ایران کاملا آگاه است که تصمیم گیری درباره مذاکره با کاخ سفید در اختیار آیت الله خامنه ای است، این سوال ذهن بسیاری از افراد را مشغول کرده که اگر وی با انجام گفت و گوهای دوجانبه مخالف نیست، پس چه کسی یا نهادی مخالف است؟
دولت محمود احمدی نژاد بارها تمایل خود را برای مذاکره دو جانبه با آمریکا نشان داده و در مجلس شورای اسلامی ایران نیز کمتر نماینده ای وجود دارد که با توجه به آسیبی که تهران از تحریم های بین المللی و یکجانبه خورده، مخالف مذاکره برای حل مساله باشد. رییس جمهوری اسلامی ایران بارها در نشست های خبری خود تاکید کرده که حل مساله هسته ای کشورش در گرو گفت و گوی تهران و واشنگتن است.
شاید اصلی ترین نهاد مخالف مذاکره با آمریکا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد که در طول سال های گذشته تمامی شریان های اقتصادی کشور را به دست گرفته و به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران از تحریم های بین المللی و یکجانبه نه تنها ضربه ای نخورده، بلکه از آن در جهت سرکوب منتقدان سیاسی داخلی سود برده است.
قابل ذکر است که آیت الله خامنه ای بارها در طول سال های گذشته هرگونه مذاکره با آمریکایی ها را رد کرده بود و این بار هم دست مقامات آمریکایی را به دستی چدنی تشبیه کرد که دستکشی مخملی بر روی آن است.
تحلیلگران درباره اظهار نظر متفاوت رهبر جمهوری اسلامی درباره مقوله مذاکره با کاخ سفید دیدگاه های مختلفی دارند. برخی از آنها می گویند که تغییری در دیدگاه های وی در این رابطه رخ نداده و شاید اظهار نظر اخیر آیت الله خامنه ای تنها تاکتیکی برای تاثیرگذاری بر انتخابات پیش روی ریاست جمهوری باشد.
رهبر جمهوری اسلامی ایران و هواداران ایدئولوژیک وی به خوبی از این موضوع آگاهی دارند که یکی از دلایل محبوبیت کشورشان در خیابان های عربی و جوامع اسلامی، عدم ارتباط با آمریکاست و اگر آنها با کاخ سفید دست دوستی بدهند، یکی از منابع محبوبیت خود را از دست خواهند داد.
"باراک اوباما" رییس جمهور آمریکا که امسال به مانند پنج سال گذشته به مناسبت آغاز سال جدید شمسی و عید نوروز پیامی خطاب به فارسی زبانان منتشر کرد. وی در این پیام تاکید کرد که حق جمهوری اسلامی ایران را برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای می پذیرد، اما مقامات دولت جمهوری اسلامی باید شواهدی ملموس و قابل توجه ارائه دهند که بدنبال ساخت سلاح های هسته ای نیستند.
آیت الله خامنه ای نیز در واکنش به این مطلب در سخنرانی آغاز سال خود بار دیگر اظهار داشت که کشورش بدنبال ساخت سلاح هسته ای نیست و اگر حق غنی سازی جمهوری اسلامی به رسمیت شناخته شود، تهران حاضر است با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری بیشتری داشته باشد.
دست باز دولت برای مذاکره با آمریکا
رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی خود با اشاره به سه دور مذاکره موضوعی تهران و واشنگتن درباره عراق و همچنین درباره افغاتستان، هرگونه مذاکره ای از سوی نمایندگان خود با کاخ سفید را تکذیب کرد. این در حالی است که در ماه های اخیر شایعه ای قوی درباره مذاکره "علی اکبر ولایتی" وزیر خارجه اسبق ایران و همچنین "حجت الاسلام مهدی طائب" رییس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با مقامات آمریکایی وجود داشت.
آیت الله خامنه ای "مذاکرات موضوعی" با واشنگتن را متوجه دولت های اکبر هاشمی رفسنجانی، سیدمحمد خاتمی و محمود احمدی نژاد دانست که وی با آنها مخالفتی نداشته است. وی در این باره گفت: "در طول سال های متمادی در دولت های گوناگون کسانی بر سر موضوعات مقطعی که ما هم مخالفتی نداشتیم با آنها (آمریکایی ها) مذاکره کرده اند، اما این مربوط به دولت ها بوده است. البته همانها هم موظف بودند که خطوط قرمز رهبری را رعایت کنند. امروز هم موظفند و باید رعایت کنند". برخی تحلیلگران اعتقاد دارند بیان جمله آخر از سوی عالی ترین مقام جمهوری اسلامی حکایت از آن دارد که دست دولت محمود احمدی نژاد که کمتر از سه ماه به پایانش مانده برای مذاکره مستقیم با آمریکا باز است و سعید جلیلی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب از سوی رییس جمهور و همچنین نماینده رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران می تواند در مذاکرات آتی آلماتی با نمایندگان آمریکا مذاکره کند.
برخی دیگر اما معتقدند اظهارات اخیر و جنجال برانگیز "علی اکبر صالحی" وزیر امور خارجه ایران که چندین بار تاکید کرده با توجه به اخبار محرمانه ای که در اختیار دارد و نمی تواند آنها را بازگو کند،"تحریم ها بتدریج برداشته خواهند شد"، وزارت امور خارجه از رهبر عالی ایران برای مذاکرات با آمریکا در سطح کارشناسی یا معاونین وزرای امور خارجه اجازه گرفته است.
انتخابات ریاست جمهوری و مذاکره با آمریکا
سال 2013 میلادی، سالی مهم برای حکومت جمهوری اسلامی در ایران است، زیرا اگر میزان مشارکت مردمی در انتخابات ریاست جمهوری ژوئن پایین باشد، مشروعیت حاکمیت زیر سوال خواهد رفت. آیت الله خامنه ای به خوبی آگاهی دارند که هر رای در انتخابات ریاست جمهوری، در ابتدا رایی به نظام سیاسی حاکم، سپس رایی به وی و بعد از آن به یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری است. پس تلاش می کند تا از هر راهی شده بر شکاف های ایجاد شده در جامعه ایران پس از انتخابات جنجال برانگیز 2009 میلادی (1388) فائق آمده و باعث مشارکت بیشتر در انتخابات شود.
انتخابات سال جاری در حالی قرار است برگزار شود که تقریبا هیچ اتحاد و توافقی بین جریان اصولگرایان حاکم درباره فردی که پس از محمود احمدی نژاد حکومت را به دست بگیرد، وجود ندارد. به نظر می رسد جریان اصلاح طلبان در ایران نیز که از نحوه برخورد حاکمیت با خود پس از انتخابات ریاست جمهوری گذشته، ناراضی است بیش از آنکه به فکر معرفی نامزد یا نامزدهایی برای دست یابی به کرسی ریاست جمهوری باشد، در فکر امتیازگیری از شرایط جاری بر کشور است.
شرایط اقتصادی در ایران به گونه ای است که بعد از به اجرا درآمدن تحریم های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه بانک مرکزی و فروش نفت ایران، ارزش پول ملی نزدیک به 70 درصد کاهش پیدا کرده و دولت ناچار به استفاده از سیاست های ریاضتی شده است. همچنین ناتوانی دولت در خرید اقلام مورد نیاز مردم، از جمله دارو باعث شده تا قیمت برخی از کالاها بیش از کاهش ارزش ریال، افزایش پیدا کند و این نگرانی وجود دارد که در صورت تداوم شرایط موجود، موجی از نارضایتی ها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، ایران را فرا بگیرد.
برخی تحلیلگران می گویند یکی از اهداف آیت الله خامنه ای برای دامن زدن به بحث مذاکره با آمریکا، تاثیرگذاری بر میزان مشارکت مردمی در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی است، زیرا تنها صحبت از انجام مذاکره دو جانبه با آمریکا یا انجام مذاکراتی موضوعی با واشنگتن می تواند تاثیری روانی، ولی کوتاه مدت بر اقتصاد نابسامان ایران داشته باشد.
تهدیدی اسرائیل و تفکیک کشورهای اروپایی
آیت الله سیدعلی خامنه ای در بخش دیگری از سخنان آغاز سال خود اسرائیل را تا آن اندازه قدرتمند ندانست که دشمن کشورش محسوب شود و در سخنانی که برای اولین بار از جانب وی عنوان می شد تهدید کرد که "اگر غلطی از سوی دشمن صهیونیستی سر بزند، جمهوری اسلامی تل آویو و حیفا را با خاک یکسان خواهد کرد."
بسياری از تحليلگران خاورميانه اعتقاد دارند سياست جمهوری اسلامی هيچ گاه حمله نظامی مستقيم به اسرائيل نبوده است، بلكه تهران به جای آن سعی كرده همواره از گروه های مسلح فلسطينی و حزب الله لبنان در برابر "دشمن صهيونيستی اش" استفاده كند و جنگ بين دو كشور بيشتر جنگی ايدئولوژيک بوده و به همين صورت نيز باقی خواهد ماند.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند که همزمانی اعلام این سخنان از سوی عالی رتبه ترین مقام ایرانی با اولین سفر رییس جمهور آمریکا به اسرائیل، بیش از آنکه جنبه تهدید آمیز علیه این کشور داشته باشد، تهدیدی سیاسی خطاب به مقامات اسرائیلی است که در راه مذاکرات احتمالی مستقیم بین تهران و واشنگتن یا هرگونه عادی سازی روابط بین دو کشور سنگ اندازی نکنند.
با این حال باراک اوباما در واکنش به این اظهارات تاکید کرد که رهبر جمهوری اسلامی ایران بهتر است به جای صحبت از نابودی شهرهای اسرائیل، به فکر بهبود شرایط اقتصادی نامناسب کشورش بکند.
آیت الله سیدعلی خامنه ای همچنین دو کشور انگلیس و فرانسه را از میان کشورهای اروپایی "دنبال رو" آمریکا خواند و از این سیاست های آنها در قبال تهران انتقاد کرد. برخی کارشناسان با این حال اعتقاد دارند لحن وی به گونه ای بود که انتظار دارد روابط با این کشورها بهبود یابد.
تا زمان برگزاری مذاکرات آتی میان ایران و گروه "1+5" متشکل از روسیه، آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین و آلمان کمتر از دو هفته باقی مانده و گذر زمان نشان خواهد داد که آیا سعید جلیلی با وندی شرمان (Wendy Sherman) معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی به عنوان نماینده دولت آمریکا در این مذاکرات، گفت و گویی مستقیم و دو جانبه بر سر موضوع هسته ای خواهد داشت یا نه؟
البته نمی توان انتظار داشت اختلافات شدید و دیوار بلند بی اعتمادی بین تهران و واشنگتن در فرصت چند ماه تا پایان دولت احمدی نژاد برطرف شود و به نظر می رسد اگر چنین اجازه ای به دولت داده شده باشد، بیشتر کاربرد داخلی و برای کسب زمان تا برگزاری انتخابات ژوئن داشته باشد.
خبرگزاری «ریا نووستی» روسیه، 13 فروردین