Rambler's Top100
RIA Novosti

توافق برد- برد ایران و گروه "1+5"

14/09/1392 21:45

  

خوانندگان گرامی!

شما می توانید نظرات خود درباره این مطلب را برای ما ارسال کنید، بهترین و جالب ترین نظرات همه روزه در بخش نامه های شما منتشر می شوند.

برای نوشتن نظرات خود اینجا کلیک کنید

محتوای مطالب منتشره می تواند مغایر با مواضع «ریا نووستی» باشد

استفاده از مطالب خبرگزاری «ریا نووستی» با ذکر منبع مجاز است

"سرگی ایوانوف" ویژه خبرگزاری «ریا نووستی»

 

بدون تردید توافقی که در بامداد روز یکشنبه 24 نوامبر در ژنو بین ایران و گروه "1+5" شکل گرفت، یک توافق برد- برد برای طرفین بود که می تواند آغازی بر پایان نگرانی های جامعه جهانی از ماهیت برنامه های هسته ای تهران باشد.

بالاخره پس از سه دور مذاکره فشرده و نفس گیر در شش هفته گذشته بین وزیر امور خارجه ایران و نمایندگان و وزیران امور خارجه کشورهای روسیه، آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین و آلمان در ژنو، دو طرف به یک توافق موقت شش ماهه دست یافتند که از آن احساس رضایت و برد داشتند. Переговоры "шестерки" и Ирана начались в Женеве

شاید یکی از دلایل عمده تعیین شدن شش ماه برای اجرای گام اول طرح پیشنهاد شده برای حل مساله هسته ای ایران، نیاز اقتصاد این کشور به فضای تنفسی در خلال اجرای تحریم های بین المللی، یکجانبه و چندجانبه اروپا و آمریکاست.

از سوی دیگر تعیین شش ماه زمان برای اجرای این گام می تواند بی اعتمادی بین طرفین را از بین برده و دو طرف بتوانند با حسن نیت وارد اجرای گام نهایی شوند.

هرچند که مقامات ایرانی تکذیب می کنند با مقامات آمریکایی در عمان مذاکره کرده اند ولی بدون توافق دو طرف اصلی دعوا - تهران و واشنگتن- امکان رسیدن به توافق وجود نداشت.

 

بازی برد- برد

دولت "حسن روحانی" که اندکی بیش از سه ماه از آغاز فعالیتش می گذرد، در این توافق بردی سیاسی بدست آورد و "برنامه غنی سازی ایران" بالاخره پس از ده سال از سوی کشورهای غربی به عنوان "واقعیتی موجود" به رسمیت شناخته شد.

از سال 2003 میلادی و آغاز مذاکرات هسته ای ایران، کشورهای غربی حاضر نبودند "حق غنی سازی ایران" یا حتی واژه "غنی سازی" را در هر متنی بپذیرند و لذا از نظر اینکه در متن توافق شده "برنامه غنی سازی" با محدودیت هایی پذیرفته شده است، بردی بزرگ برای دولت جدید این کشور محسوب می شود. Mohammad Javad Zarif

برد دیگر برای تهران خروج از انزوای بین المللی و ورود به مذاکرات سطح بالا با قدرت های بین المللی پس از سال ها بود. این برد دیپلماتیک البته بدون انعطاف پذیری یا به تعبیر آیت الله خامنه ای رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران "نرمش قهرمانانه" امکان پذیر نبود.

از سوی دیگر قدرت های جهانی بردی فنی را بدست آورده و امتیاز توقف غنی سازی اورانیوم در سطح بالا (20 درصد) و انجام بازرسی های بیشتر از تاسیسات ایران را بدست آوردند، فعالیت هایی که نگرانی های مختلفی را در سطح منطقه ای و بین المللی به وجود آورده بود.

همچنین قدرت های جهانی توانستند با متقاعد کردن تهران برای همکاری بیشتر با نهادهای ناظر بین المللی از طریق مذاکره، مانع از هرگونه درگیری نظامی بین اسرائیل و ایران در منطقه پرآشوب خاورمیانه شوند.

 

جزییات توافق ایران و گروه "1+5"

بر اساس این توافق که "برنامه اقدام مشترک" نام گرفته است، ایران غنی سازی بیش از 5 درصدی را در سایت های غنی سازی فردو و نطنز متوقف می کند، از نصب سانتریفیوژهای جدید در این دوسایت خودداری کرده و نزدیک به 200 کیلوگرم از اورانیوم غنی سازی 20 درصدی خود را به اکسید اورانیوم (U3O8) یا اورانیوم 5/3 درصدی تبدیل می کند.

پیش از این "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل تهدید کرده بود که در صورت بالا رفتن میزان اورانیوم غنی سازی شده 20 درصدی ایران از 250 کیلوگرم، به این کشور حمله نظامی حتی به صورت یکجانبه خواهد کرد. Нетаньяху: проблему Ирана надо решить по аналогии с химоружием в Сирии

در قسمت دیگری از این برنامه اقدام مشترک، توافق شده است که ایران به بازرسان بین المللی اجازه بازدید روزانه از تاسیسات غنی سازی نطنز و فردو را بدهد. همچنین بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی هدایت شده ای به كارگاه های مونتاژ سانتريفيوژ، كارگاههای توليد روتور سانتريفيوژ و محلهای نگهداری، معادن اورانيوم و تخليص این ماده را خواهند داشت.

تهران در این توافق متعهد شده است که در شش ماه آینده علاوه بر ارائه پرسشنامه جدیدی به آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره رآکتور آب سنگین اراک، اطلاعات بیشتری در خصوص طرح های تاسیسات هسته ای، توصیف ساختمانها در هر یک از سایت های هسته ای، توصیفی از سطح عملیاتی که در هریک از اماکن که به فعالیتهای هسته ای مشخص اشتغال دارند، ارائه کند.

وجود این شرایط می تواند تا حدودی نگرانی های فوری جامعه بین المللی را از برنامه هسته ای ایران و زمان دستیابی این کشور به بمب هسته ای در صورت وجود اراده سیاسی برای تولید آن را به تاخیر بیاندازد. Иран может пойти на уступки по атому в обмен на отмену санкций

با این حال تهران این امتیاز را بدست آورد که برنامه های غنی سازی اورانیوم در سطح پایین که همواره آن را یکی از "خطوط قرمز" در مذاکرات می نامید، ادامه دهد.

کشورهای گروه "1+5" - به طور مشخص آمریکا و اتحادیه اروپا - نیز براساس این برنامه اقدام مشترک، متعهد شدند که در طول شش ماه آینده از اعمال محدودیت های بیشتر درباره صادرات نفت ایران خودداری کنند. بیش از 4 میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده جمهوری اسلامی آزاد شده و صادرات محصولات پتروشیمی این کشور نیز از سر گرفته خواهد شد.

در صورتی که طرح جدید تحریمی ایران در کنگره آمریکا با دو سوم آرا تصویب می شد - در این صورت دیگر رییس جمهور آمریکا نمی تواند طرح را وتو کند - فروش نفت ایران در طول یکسال به صفر می رسید.

همچنین فروش قطعات خودرو و هواپیما، تجارت طلا و فلزات گرانبها با ایران آزاد خواهد شد. این میزان از رفع محدودیت ها دست کم می تواند بیش از 15 میلیارد دلار در طول شش ماه آینده وارد اقتصاد بیمار و فلج شده این کشور کند.

برخی کارشناسان غیر دولتی ایرانی می گویند اگر سیاست های تحریمی یکجانبه و چند جانبه کشورهای غربی ادامه می یافت و تحریم در دست رسیدگی ممانعت از فروش کامل نفت ایران در کنگره آمریکا تصویب می شد، امیدی به راه حل سیاسی و دیپلماتیک برای بحران هسته ای این کشور قابل تصور نبود.

البته باید توجه داشت که این توافقنامه ابتدای راهی طولانی و سخت است و دو طرف توافق کرده اند بعد از اجرای این توافق نامه شش ماه، در یک سال بعد به مذاکره در خصوص برداشتن گام های بعدی برای حل مساله هسته ای ایران بپردازند.

همچنین دو طرف به توافقی اصولی رسیده اند که در طول شش ماهه نخست، علاوه بر وفای به عهد، با حسن نیت و اراده سیاسی از اقدامات و اظهارات چالش برانگیز خودداری کنند.

نکته دیگری که باید بدان توجه داشت لزوم مقابله با گروه های تندروی داخلی در ایران (مشخصا اصولگرایان تندرو و اعضای جبهه پایداری) و همچنین لابی اسرائیل در آمریکا برای ایجاد اختلال در روند مذاکرات کنونی و جلوگیری از اجرایی شدن توافقات است. این مهم به اعتماد متقابل و قاطعیت در اجرای بندهای برنامه اقدام مشترک بدون اعتنا به صداهای بلند مخالفین نیاز دارد.

 

خبرگزاری «ریا نووستی» روسیه، 14 آذر

اخبار مرتبط
17:11 24.10.1392 کییف از توافقات ایران و "1+5" در خصوص لغو بخشی از تحریم ها استقبال می کند
17:23 06.10.1392 بروکسل تایید کرد مذاکرات کارشناسان ایران و "1+5" 30 دسامبر از سرگرفته می شود
15:06 26.09.1392 سفیر ایران در روسیه: تهران امیدوار است "1+5" از توافقات ژنو پیروی کند
12:54 22.09.1392 رایزنی های ایران و گروه "1+5" و ایران در وین پایان یافت