09:02
25/12/1392
make as homepage  add to favourites
Rambler's Top100

آیا مسکو می تواند پرونده هسته ای ایران را از شورای امنیت سازمان ملل متحد حفاظت کند؟

22:40 | 1385 / 01 / 11

 

مسکو، "پطر گونچاروف"، مفسر سیاسی خبرگزاری «نووستی»/

وزرای امور خارجه کشورهای "1+5" (پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان) در مذاکرات با ایران باید "استراتژی برای ادامه حل مسئله هسته ای ایران" را تعیین کنند. تهیه و تنظیم این استراتژی این روزها در برلین صورت می گیرد.

"سرگی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه هنگام ورود به برلین موضع روسیه را تعیین کرد. روسیه معتقد است که موضوع اصلی مذاکرات تعیین استراتژی، "منع گسترش سلاح هسته ای و لزوم اجازه ندان به سرپیچی از آن" است. وی اعلام کرد به نظر  مسکو  این استراتژی باید بر کارشناسی آژانس بین المللی انرژی اتمی متکی شود چرا که دقیقا این آژانس است که  "موظف بر پیگیری اجرای قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای می باشد". به عبارت دیگر طرف روسی هنوز هم مانند گذشته مخالف بررسی مسئله هسته ای ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت هر شکل واسطه ای می باشد. چنین موضعی در وحله اول بیان کننده آنست که مسکو با تمام بند های متن جدید اعلامیه شورای امنیت موافق نمی باشد.

اعلامیه جدید که بعد از هفت هفته رایزنی های فشرده در مورد برنامه هسته ای ایران تهیه شده از تهران می خواهد که طی 30 روز به درخواست های آژانس بین المللی انرژی اتمی عمل کند، یعنی توقف کامل تمام امور مربوط به غنی سازی اورانیوم و .... این اعلامیه از رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی می خواهد که طی این 30 روز گزارشی را در مورد چگونگی اجرای درخواست های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی توسط ایران تهیه کرده و همزمان به شورای حکام و شورای امنیت ارائه نماید. دقیقا همین "همزمانی" به ذائقه مسکو خوش نیامده و همراه با پکن آن را به نوعی عملا ارجاع پرونده ایران برای بررسی به شورای امنیت تلقی می کنند.

مسکو و پکن مانند گذشته لزومی بر ادامه بررسی پرونده ایران در شورای امنیت نمی بینند و معتقدند که گزارش رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی باید برای بررسی به شورای حکام آژانس در نشست عادی ارائه شود. این نشست طبق قرار قبلی در ماه ژوئن می باشد.

کلا در خود این اعلامیه نکات نا مفهومی وجود دارد. آنطور که "جان بولتن" نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد این اعلامیه را تفسیر کرد، این گام اول است و اگر ایران به خواسته های شورای حکام که به پیوست این اعلامیه آمده جامه عمل نپوشاند، آنگاه پرونده ایران "دوباره به شورای امنیت باز خواهد گشت". و در آن زمان تدابیر دیگری اتخاذ خواهد شد. با چنین تفسیری از اعلامیه بلافاصله چند سئوال پیش می آید.

سئوال اول. پرونده "دوباره به شورای امنیت باز می گردد" یعنی چه؟ آیا این بدان مفهوم است که واشنگتن ارائه گزارش همزمان رییس آژانس را به شورای امنیت و شورای حکام آژانس  به معنی ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت تلقی می کند؟ تا آنجایی که به یادمان می آید، قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی  مورخ 15بهمن ماه خاطر نشان می کند که انتقال گزارش رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی  به شورای امنیت به معنی "ارجاع " خود پرونده به شورای امنیت نمی باشد.

سئوال دوم. از چه زمانی مهلت 30 روزه ای که به ایران برای اجرای خواسته های شورای حکام داده شده، شروع می شود؟ اگر این مهلت زودتر از شروع  نشست عادی شورای حکام (احتمالا در اواخر ماه ژوئن) به پایان برسد آنگاه باید نشست اضطراری تعیین شود. چرا که چه کسی مانند شورای حکام می تواند اجرای خواسته های خود توسط ایران را بررسی کند. حال آنکه باید توجه داشت که بعید است که رییس آژانس موافقت کند که در یک رژیم  فورس ماژور گزارشی آماده کند که به خاطر تسریع در کار ضرری به کیفیت آن وارد شود.

این سئوالات ناخودآگاه انسان را به این اندیشه وادار می کنند که موضع روسیه و چین در مورد مهلت داده شده به ایران برای عمل به درخواست ها و در مورد مصلحت ارائه همزمان گزارش رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای حکام و شورای امنیت منطقی تر از موضعی که واشنگتن مصرانه به اعضای شورای امنیت توصیه می کند به نظر می رسد. 

اگر به رسانه های گروهی اعتماد کنیم رای گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد متن اعلامیه غیر علنی انجام شد. این مورد برای چنین سازمان با اعتباری اگر تنها مورد نباشد از موارد انگشت شمار است. اما مسئله مورد توجه چیز دیگری است. در آستانه این رای گیری سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو اعلامیه رسمی منتشر کرد که دخالت شورای امنیت سازمان ملل متحد در این مسئله را همزمان غیر قانونی و بر ضرر مسئله می شمارد. دراین اعلامیه خاطر نشان شده است: "ایران با این که در چه جوی امور شورای امنیت انجام می شود و چگونه این شورا تصمیم گیری می کند آشناست. دخالت شورای امنیت در پرونده هسته ای ایران باعث حاد شدن تنش ها بین طرفین و عواقب منفی شده که به نفع هیچ کس نیست. لازم است که بر اساس چنین درک کلی، حداکثر تلاش را برای حل این مسئله از طریق مذاکره انجام داد".

این طور تعبیر می شود که آمریکا در رای گیری غیر علنی برای فرار از اتهام در مورد اعمال فشار اصرار داشته است. در هر حال  دلایل تهران برای دفاع از برنامه هسته ای خود منطقی تر از دلایل واشنگتن که بر اساس "اگر یکدفعه" بنا شده است به نظر می رسد.

در اعلامیه ایران تاکید شده است: "طبق آیین نامه آژانس بین المللی انرژی اتمی  اساس رجوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد انحراف از مسیر صلح آمیز برنامه هسته ای می باشد و در گزارشات آژانس بین المللی انرژی اتمی  واقعیتی تایید کننده بر چنین انحرافاتی (از سوی ایران) وجود نداشته و کاملا نشان دهنده عکس آن است".

با توجه به موضع پکن ومسکو و همچنین دلایل ایران بعید به نظر می آید که رای شورای امنیت نسبت به آن که "آژانس بین المللی انرژی اتمی  نمی تواند در مورد نبود مدارک اعلام نشده هسته ای در ایران نتیجه گیری کند" را بتوان بعنوان اساس کافی برای ارجاع پرونده هسته ای ایران به حوزه اختیارات شورای امنیت محسوب کرد.

بعید است که چنین موضعی با پیش فرض بی گناهی(به خاطر نبود مدرک ثابت کننده) تلفیق شود.


ارسال خبر  بازگشت به صفحه اصلی 
  امکانات
  Рейтинг@Mail.ru   Rambler's Top100  
برخی از مطالب به افراد کمتر از 18 سال توصیه نمی شود